میانگین ارتفاع، شکل و قطر قدامی-خلفی غده هیپوفیز در افراد نرمال ۱۵ تا ۴۰ سال

خلاصه زمینه وهدف: غده هیپوفیز یک غده درون ریز است و دارای وزن حدود0.5 گرم می باشد. در واقع یک برآمدگی از کف هیپوتالاموس در کف مغز می باشد.اندازه آن در جنس و گروه های سنی مختلف متفاوت است ودر بیماری های مختلفی تحت تاثیر قرار میگیرد.بنابراین دانستن اندازه هیپوفیز نرمال جهت تشخیص وتعیین پیش آگهی بیماری های آن ضروری به نظر می رسد .دربررسی های ما مطالعه ثبت شده ای در ایران تحت عنوان اندازه گیری ابعاد هیپوفیز در جمعیت نرمال یافت نشد.در این راستا تصویر برداری تشدید مغناطیسی(magnetic resonance imaging)یا همان mri ، مناسب ترین وسیله برای بررسی غده هیپوفیز است.مطالعه حاضر با هدف اندازه گیری ارتفاع و قطر قدامی-خلفی غده هیپوفیز نرمال در زنان ومردان 15 تا 40 سالانجام گرفت. روش:پژوهش حاضر یک مطالعه مقطعی بود .119نفر از افراد مراجعه کننده به مرکزmriفاطمه زهرا(س) کرمان که فاقد سابقه بیماری مرتبط با هیپوفیز وفاقد سابقه مصرف داروهای موثر بر سطح سرمی پرولاکتین واستروئید بودهو در آنها مواردی از قبیل حاملگی و شیردهی رد شده بود ،بصورت غیر احتمالی آسانانتخاب شدند. و ارتفاع وقطر قدامی-خلفی هیپوفیز در آنها بوسیله تصویر برداری تشدید مغناطیسی اندازه گیری شد.داده ها با استفاده از نرم افزار spss19 و آزمونهای تی تست و تحلیل واریانس تجزیه و تحلیل شد. نتایج:میانگین ارتفاع هیپوفیز در زنان 1.2±5.72ودرمردان1.28± 5.65 میلیمتر، که در زنان بیشتراز مردان بوده ولی این اختلاف معنی دار نبود (p=0.7). بررسی گروه های سنینشان داد که ارتفاع هیپوفیز در خانم ها با افزایش سن کاهش می یابد و میانگین این ارتفاع در گروه سنی 15 تا 20 سال بصورت معنی دار از نظر آماری از دو گروه دیگر بیشتر بود(0.005 = p).اختلاف معنی دار آماری بین ارتفاع هیپوفیز در گروه های سنی آقایان مشاهده نشد(p= 0.37). میانگین قطر قدامی خلفی در زنان 1.44±9.96 ودر مردان1.18±10.02 میلی متر بود که اختلاف آماری معنی داری نشان نداد(p= 0.8) . در بیش از 50% موارد سطح فوقانی غده مسطح و در بقیه موارد محدب و یا مقعر بود. نتیجه گیری: این مطالعه در نمونه ای از جمعیت سالم ایران در گروه های سنی مختلفانجام شده و میانیگن ها و نتایج به دست آمده از آن می تواند به عنوان مرجع، در تشخیص پاتولوژی های این غده حیاتی بدن استفاده شود. کلمات کلیدی:هیپوفیز، نرمال، کرمان، ایران،تصویر برداری تشدید مغناطیسی